Jest związana z niedoborem lub brakiem parathormonu. Najczęściej występuje po operacjach tarczycy, zwłaszcza z powodu jej nowotworów, czasem po napromieniowaniu tarczycy lub leczeniu jodem promieniotwórczym.

Przyczyną może być też wrodzony brak przytarczyc lub ich zniszczenie w przebiegu np. zakażenia. Niedoczynność prowadzi do zmniejszenia dopływu wapnia z przewodu pokarmowego i kośćca oraz obniżeniu stężenia tego jonu we krwi.

Wśród dolegliwości dominują objawy takie jak mrowienia i drętwienia, zwłaszcza kończyn i wokół ust, skłonności do kurczów mięśni. Przy znacznie obniżonym poziomie wapnia we krwi mogą wystąpić napady tężyczki z bardzo silnymi i bolesnymi kurczami kończyn. Dłonie mogą układać się w kształt „ręki położnika". Występuje końsko-szpotawe ustawienie stóp. Pomimo dramatycznego obrazu i znacznego cierpienia napad tężyczki zazwyczaj nie zagraża życiu chorego, jeśli nie dojdzie do kurczu oskrzeli lub zaburzeń czynności serca.

Poważnym powikłaniem jest często zaćma, czyli zmętnienie soczewek oka, zazwyczaj obustronne i często postępujące, co prowadzi do pełnej utraty ostrości wzroku. Badania dodatkowe wykazują obniżenie poziomu wapnia oraz podwyższenie poziomu fosforanów we krwi.

Leczenie przewlekłej niedoczynności przytarczyc polega na stosowaniu witaminy D3 oraz jej aktywnych metabolitów w indywidualnie dobranych dawkach w połączeniu z wapniem. Bardzo ważne jest ograniczenie nabiału w diecie w celu zmniejszenia podaży fosforanów.